Dumuklu Allo Harekatı

 

Göstermiş olduğu kerametlerden ötürü Hz. Allo Dumke (Dumuklu Ali) bölgedeki halk tarafından Evliya ve Ermiş olarak görülmesi ziyaretçi sayısını gün be gün arttırmıştır.  Hz. Allo  Dumke’ nin geliştirip hayata geçirdiği  birlikte üretip namus dışında her şeyin  hakça paylaşıldığı  yaşam tarzı ile sadece ritüellerden oluşan “Dedelik” anlayışından ziyade tasavvuf ağılıklı dini  anlayışı bölgedeki yoksul halk arasında büyük destek görmeye başlamıştı. Bununla birlikte yokluk içinde yaşayan yoksul halkın ağa ve düşkün dedelerin sömürüsü olmadan birlikte üretip paylaşmasının getirdiği refah artışı Hz. Allo Dumke’nin bir kurtarıcı olarak görülmesini arttırmış ve halkın daha çok kenetlenmesini sağlamıştır

Bölgede çıkarları sarsılan etkili kişiler tamamen barışçıl olarak yaşayan halkın  “İslama aykırı” davranışta bulundukları, jandarmayı darp ettikleri ve bölgedeki köylere saldırdıkları gibi yalan ve iftiralarla dolu iddialarla Akçadağ Kaymakamlığına ihbarda bulunurlar. Bu sahte ihbarları kayıtlara geçiren yerel yöneticiler, müdahale için 1-2 Ocak 1896 ( 20 Kanun-ı Evvel 1311) tarihinde Sultan Suyun Harasındaki Remont bölüğünü Dumuklu’ya gönderir. Ellerindeki tahta kılıçlar dışında hiç bir silahı olmayan inançlı halk,bölüğün ateş etmesine rağmen dağılmaz ve halka kurşun işlemez. Bunun üzerine Remont bölüğü tekrar Akçadağ’a döner.

Halkta Allo’nun müridlerine kurşun işlemediği yayılınca bölge köylerden insanlar akın akın Dumuklu’ya gelir. Hz. Allo  gelen insanlara kerametin kendilerinde olduğu ve  zarar görmemeleri  için evlerine dönmelerini istese de insanlar bu alçak gönüllülük karşısında  daha büyük bir imanla Hz. Allo nun degahının çevresinde kenetlenir.   Bölge köylerden gelen kitlenin Dumuklu’da birikmesi ve ilk müdahalede halkın dağılmaması ile “kurşun işlemedi” söylemi Malatya’ ve Elazığ’ daki yerel yöneticiler ile çıkarları sarsılan çevreleri daha büyük bir tedirginliğe sevk eder. Osmanlı merkezi yönetiminin olayın sükunet ile çözülmesini istemesine rağmen Malatya ve Elazığ yöresinde seferberlik kararı ile 3000 den fazla“ nefir-i âmm” toplamasıyla yaklaşık bir ay sonra  sonra tekrar Dumuklu köyüne ve şu an mezarın bulunduğu bu alandaki dergaha saldırır.Bölgedeki alevi köylerinden çıkarları sarsılan bazı ağalar da topladıkları paralı katil sürüleri ile katlima katılır. Bekiruşağı köyünden yoksul halk Hz. Allo’nun yanında yer alırken  bazı Alevi ağalarla birlikte aynı köydeki Beşir (Beşik) ağanın da topladığı katillerle katıldığını gören Hz. Allo “Bekir Xat Münkir Xat-Bekir geldi münkir geldi “ der ve “ destur “ verir. Sonrasında halka kurşun işlemeye başlar. Halka kurşun işlediğini gören katil sürüsü cesaret alarak katlima başlar. Dergâhahtaki Allo müridleri “ Merdan ya Allo “ diyerek korkusuzca saldıranların üzerine yürür ve katledilir.

Olayda sadece Dergâhın bulunduğu bu alanda devlet kayıtlarında 118 masum insanın katledildiği tespit edilmiştir. Bölgedeki diğer 25 köye yapılan saldırılar ve yaralı olup yolda şehit olanlarla toplam 800 civarında masum insan şehit olmuştur.