Osmanlı Kaynaklarında Dumuklu Allo Harekatı Yargılanma Süreci

 

 

Hz. Allo Dumke olayı tarihte Osmanlının yerel yöneticilerinin suçlu olduğu Osmanlı Şura-yı Devlet’i tarafından kabul edilen nadir olaylardan birisidir.

Olay sonrasında Elâzığ hakimi yetkisi olmadan haksız ve düzmece yargılamalarla katliama uğrayan masum halkın aleyhine karar verse de bu karar temyiz mahkemesinde bozulur. Bunun sonrasında Şura-yı Devlet tarafından olayı araştırmak için yetkilendirilen Anadolu Umum Müfettişi Şakir Paşa yaşanılan ihlalleri aşağıdaki gibi sıralamıştır (24 Ağustos 1896)

·       Yerel hükümetin olaylara müdahale esnasında padişah tarafından uygun görülen müdahale şekline aykırı davranarak, civardaki aşiretlerden nefir-i âmm toplamasıyla masum halkın katledilip, mal ve mülklerinin yağmalandığı,

·       Yargı mensuplarının kendi görev alanlarının dışına çıkarak müdahale ettiği,

·       Yeterli incelemeler gerçekleştirilmeden itham ve ön yargılarla hareket edilip, yargılama yapıldığı,

·       Masum halkın öldürülmesine karışanlardan ziyade bizzat tutuklanan masum insanların bu cinayetlerle itham edildiği ve bunu da yine söz konusu öldürme,yağma ve talana katılanların ifadelerine dayandırılarak yapıldığı,

·       Ölüm hadiselerine katılan seferber edilmiş kitleden kimse tutuklanmazken , ele geçirilen masum Alevilerin tutuklandığı.

Pogromun boyutu Şakir Paşa tarafından da inkâr edilmeyerek bir facia (facia ile musab olmalarıyla) olarak nitelendirilmiştir. Bununla birlikte dönemin koşulları gerekçe gösterilerek; dönemin Dahiliye Nazırı olan ve olaylar konusunda geçmişten gelen ön yargılara sahip olan Memduh Paşa’nın müdahaleleri ile yerel yöneticilerin başka yerlere sürülmesi dışında herhangi bir cezalandırma yapılmaz.

 

Saldırıya maruz kalan 25 köy ve aşiretlerin isimleri şu şekildedir:

 

Dumuklu, Bayramuşağı, Bekiruşağı, Harunuşağı, Hacıuşağı, Öksüzuşağı, Kerkezuşağı, Genceli, Kelanlı, Kör Süleymanlı, Kasımuşağı, Kubatuşağı, Hançerli, Kadiruşağı, Tataruşağı, Çepkenli/Talpekenli, Şemrikli, Zenkli, Çakıruşağı, Mehmetuşağı, Kepezuşağı, Büyükköy, İlyasuşağı, Alhaslı, Sinemilli